130 yıldan uzun bir süredir, İspanyol sokak yemeği satıcıları, insanların ancak rulet çarkını döndürdükten sonra yiyebilecekleri zanaatkar tatlılar satıyorlar. Her türlü zorluktan sonra Pandemi sürecinin de baş göstermesiyle bu gelenek yakında yok olabilir. İşte Jessica Vincent’ın bu konudaki izlenimleri ve röportajı!
Kuzey İspanya’nın Salinas sahilinde sıcak bir Ağustos öğleden sonrasıydı ve ben Guillermo Pelayo’nun ılık bal ile sızan meşhur gofret inceliğindeki, vanilya kokulu bisküvileri için kumar oynarken arkamda bikini giyen kalabalıklar toplanmıştı. Geleneksel olarak müşteriler, barquillero’nun rulet çarkını döndürmek için belirli bir ücret öderler. İşaretçinin bulunduğu sayı ne olursa olsun, belirlediğiniz ücret karşılığında kazandığınız gofret bisküvi sayısıdır. İşaretçi sıfıra gelirse, hiçbir şey olmadan ayrılırsınız ve barquillero parayı alır.
Rulet çarkını saat yönünün tersine çevirip sıfırdan 10’a kadar düzinelerce beyaz ve sarı sayı üzerinde dönen altın kayığı gönderdim. Kalp atışım hızlıca tik, tik, tik gibi hipnotik bir sesle bana eşlik ederken işaretçinin sonumu belirlemesini nefesimi tutarak izledim. Şans. Bir inç sağa döndüğünde en yüksek ve en çok aranan 10 ile ödüllendirilecektim. Eğer çarktaki numaradan sonra bir inç sola giderse de hiçbir şey alamadan gidecektim. Seyircilerimin hep birlikte boyunlarını uzatmasının duyulabilir sesi ve acımasız bir son tıklama ile işaretçim kanarya sarısı üçün üzerinde durana kadar yavaşladı. Ayak parmaklarım kuma gömüldü ve havayı dolduran tuzlu su ve vanilya kokusuyla birlikte kazancımdan bir ısırık aldım, çenemden aşağıya yapışkan bir bal parçası gönderdim. O gün şansım bana İspanya\’nın son geleneksel gofret bisküvilerinden üçünü vermişti.
YILLARIN BARQUILLO’SU GUILLERMO PELAYO
Guillermo Pelayo, ilk barquillo’suyla oyun düzenlediğinde sadece bir çocuktu. Bembeyaz tulum giymiş, sırtında rulet tekerleği ve bisküvileri tutan dev kırmızı bir teneke taşıyan Pelayo, Salinas sahilinde dolaşmaya başladı. 10 yaşındayken İspanya\’nın Asturya kıyılarının koyu altın kumlarına çarpan 200 metrelik metalik mavi şeritte Pelayo, Salinas’ın köpüklü kıyı şeridi boyunca yolumuza devam ederken “İlk başta utangaçtım. Herkesin bana bakmasından hoşlanmazdım ama artık alıştım.” dedi gülümseyerek.
Yaklaşık 50 yıl sonra Pelayo, tıpkı babası, büyükbabası ve büyük büyükbabasının ondan önce yaptığı gibi, yaz aylarında her gün Salinas sahilinde gofret bisküvilerini satmaya devam ediyor. Pelayo, 100 yıllık rulet tenekesini veya İspanyolca bombasını kumun üzerine koyarken “Ailem dört Asturya nesline barquillo sattı. Bu teneke babamındı. Ölmeden önce bana verdi. ” dedi.
Dolu haldeyken 40 kg ağırlığa kadar çıkabilen oval şekilli bombo, sadece çıkarılabilir rulet tekerleği ile doldurulmakla kalmaz, aynı zamanda yüzlerce gofret bisküvinin saklanabileceği serin ve kuru bir yer olarak hizmet ederek bir barquillero\’nun satışını mümkün kılar. Tek seferde önemli bir miktar. Pelayo, kollarını deri kayışlardan geçirip soyadını ve genç bir Pelayo ile babasının kambur sırtı üzerine barquillos satan iki siyah beyaz resmini taşıyan muazzam kırmızı bombayı kaldırırken, “Çok ağır” dedi. “Ama biz bunu hep böyle yaptık.
BARQUILLO’NUN TARİHİ
Barquillolar İspanya’da Hıristiyanlığın başlangıcına kadar izlenebilirken, onlar için kumar geleneği çok daha sonra başladı. Cantabria’daki Barquillero Müzesi\’nin sahibi ve bir barquillo fabrikasının eski sahibi Benjamin Cavarca’ya göre, İspanyol sokak satıcıları bombayı Fransa’dan geri getirdi. 1790 gibi erken bir tarihte kullanımdaydı. Cavarca, “Fransız sokak satıcıları her türden hamur işi ve tatlıları satmak için rulet kutuları kullandı” dedi. “Barquillero\’larımız Fransa\’ya seyahat etmeye başladığında, oyunun ne kadar popüler olduğunu gördüler ve İspanya’ya geri getirdiler.” Rulet, 19. yüzyıl İspanya\’sının sokaklarında anında bir hit oldu. Özellikle genç askerler kadınları etkilemeye çalışırken. Cavarca, “Barquillos satmak bir anda sosyal bir olay haline geldi” dedi. “Askerler, flört etmenin bir yolu olarak kadınları bir oyuna davet ederdi ve arkadaş grupları saatlerce oyun oynardı.
BUGÜNLERDE BARQUILLO
Pelayo, beyaz-sıcak kumda yola çıkarken, 70’li yaşlarında bir hanım efendi ismini haykırarak ve havada buruşuk beş euro’luk bir banknotu sallayarak oraya gitti. “Pelayo’dan ilk aldığımda daha gençtim,” dedi hanım efendi, gözleri kapalı balla kaplı kazancını koklarken. “Bana kalırsa Salinas sahilinde onun bir heykeli olacaktı. O bir kahraman.
Kendisinden önce Pelayo’nun babasından alışveriş yapan bir başka müşteri de bu küçük altın bisküvilerin neden bu kadar özel olduğunu anlattı. “Pelayos\’un barquillo\’larının benzersiz bir dokusu ve tadı var” dedi. “Bunun gibisi yok.”
Pelayo’ya sorduğunuzda cevabı hep aynı:
Su ve şeker. Pelayo, Tarifini tam olarak açıklayamayacağını, ancak anahtar kelimelerin yüksek kaliteli doğal malzemeler ve özel ütüler olduğunu söylüyor.
Pelayo’nun gizli barquillo tarifi, Pelayo ailesinin gofret işini 1890’da başlatan büyük büyükbabasından ona aktarıldı. Gofret inceliğindeki bisküvileri elle çevirmek için güçlü kollar gerektiren uzun demir çubuklar, babası ve büyükbabası tarafından kullanıldı. “Birkaç yıl önce yeni, daha hafif ütüler aldık ama çok geçmeden eskilerimize geri döndük.” diyor Pelayo, “Eskileri ile aynı dokuya ulaşamadılar.”
Bugün Pelayo, gofretlerini 1800’lerden bu yana çok az değişen araç ve malzemeleri kullanarak tamamen elle yapan İspanya’da kalan birkaç satıcıdan biridir. Ama her zaman böyle değildi. 19. yüzyılın sonlarında, rulet gofret satıcıları İspanya’nın her yerinde parklarda, kasaba meydanlarında ve plajlarda her yerde bulunuyordu. Zanaat dondurma ve kavrulmuş kestane satanlarda olduğu gibi. Bu eşsiz sokak tatlıları artık ülke çapındaki fırınlarda ve dondurmacılarda bulunsa da Pelayo, mağazalardan satın alınan barquilloların zanaatkârlara uygun olmadığı konusunda ısrar ediyor. Pelayo, “Bir mağazadan satın aldığınız gofretler elle yapılmıyor, geleneksel tarifi kullanmıyorlar” diyor, “Aynı görünmüyorlar veya aynı tada sahip değiller.”
Yiyecek kıtlığı artık bir tehdit olmasa da Pelayo bugün yeni zorluklarla karşı karşıya. Pahalı ve zaman alıcı bir üretim süreci ve düşük satış fiyatları (şansını rulet çarkıyla denemek istemeyenler için Pelayo bisküvileri sadece 0,70 € ‘ya satıyor), geçimini sağlamak için uzun saatler çalışması gerektiği anlamına geliyor. 59 yıldır her sabah eski, en az altı saat süren meşakkatli bir iş olan, elle 300 ile 400 arasında barquillo hazırlamak için saat 04: 00\’da uyanır. Daha sonra günün geri kalanını Salinas sahilinde gofretlerini satarak geçirecek, ancak hepsini sattığında geri dönebilecektir. Pelayo, bu yaşam tarzının gelecek nesil için sürdürülebilir olmayacağından korkuyor. “Yaptığım şeyi seviyorum.” diyor Pelayo, “ama bu hayatı çocuklarım için istemezdim. Çok zor.”
Pelayo’nun oğlu ve kızı barquillo yapmayı öğrenerek büyürken, ikisi de profesyonel kariyer peşinde koşuyorlar, bu da İspanya’nın 130 yıldan daha eski barquillo geleneğinin kendisi ve Cañas ailesi emekli olduğunda ortadan kalkabileceği anlamına geliyor
Pelayo, “Bu geleneğin benimle öleceğinden hiç şüphem yok,” diyor. “Ama elimden geldiğince devam edeceğim.”
Koronavirüs salgını, Pelayo’nun halihazırda zor durumda olan işine ekstra yük kattı. İspanya’nın bu yılın başlarında karantinaya girmesi nedeniyle neredeyse üç ay boyunca bisküvilerini hiç satamadı.
Pelayo, ikinci bir koronavirüs dalgasının kaderini belirleyebileceğinden korkuyor. Pelayo, “İşletmemin başka bir karantinadan sağ çıkıp çıkmayacağını bilmiyorum,” dedi. “Plajın açık olmasına güveniyorum. O olmadan, barquillolarımı satmam mümkün değil.” Şimdilik gofretlerini sahilde maske takarak satmaya devam ediyor. Hala alışmakta zorlandığı bir şey de maskesi. Pelayo, maskesini işaret ederek, “Gerçekten ısındığında bunun içinde nefes almakta zorlanıyorum,” diyor. “Ama gösteri devam etmeli.”
Önümüzdeki yıl Pelayo’nun Salinas sahilinde barquillo satmasının 50. yıldönümü kutlanacak. Küresel bir salgının getirdiği zorluklara ve azalan marjlara rağmen Pelayo, sevgili barquillo’sunu üretmeye ve satmaya devam ediyor. Pelayo’nun vedalaşırken kurduğu son cümlelerse şöyle; “Bu benim hayatım. Başka bir şey yapmayı hayal edemiyorum.
Bizimle diğer haberlere ve içeriklere pedallamak için kaydolmayı ve sosyal medya hesaplarımızı takip etmeyi unutmayın!