Alaska adetlerinden birinde neredeyse hiçbir şeyiniz kalmayana kadar her şeyinizi topluluğunuza veriyorsunuz. Bu, modern çağda aklımıza gelmeyecek bir uygulamadır. Fakat bize cömertlik hakkında çok şey öğretebilir.BBC yazarlarından Cat Perry aktarıyor.
10.000 yıldan uzun süredir Alaska\’nın güneydoğusunda balıkçılık yapan yerli Alaska Kızılderilileri yaşıyor. Bunlar oldukça cömert Tlingit (klink-kit olarak telaffuz edilir) ve Haida kabileleridir. Bu bölge, Batı Kanada’nın bazı bölümleriyle birlikte onların evidir.
DEVASA TÖRENLER
Ku.éex (kelimenin tam anlamıyla bir törene davet anlamına gelir.) olarak bilinen devasa törenler, binlerce yıldır hayatlarını kesintiye uğrattı.
Lüks ev yemekleri, şarkılar ve hediye verme ile özel günlere damgasını vuruyor. Bu derin gelenek ölümleri, doğumları, düğünleri, totem yükseltmelerini ve sosyal sıralamadaki değişiklikleri onurlandırmaya yöneliktir. Ev sahipleri geleneksel olarak yüzlerce misafiri besler. Büyük miktarlarda nakit ve hediyeler (battaniyeler, kanolar, dikiş makineleri, un vb.) dağıtır. Her davetli için tüm yıl boyunca biriktirdikleri yemekleri pişirir.
Ancak Hıristiyan misyonerler ve diğer yabancılar bu olaylara tanık olduklarında, onları savurgan olarak nitelendirdiler. Bu büyük ve nispeten sık bağış törenlerini kişinin kendi mülkünün normal bir değerlendirmesi olarak görmediler. Bu alternatif geçim ekonomisi türü, onlara asimilasyonun önünde bir engel gibi geliyordu.
1867\’de halk arasında potlatch olarak bilinen şey federal yasayla yasaklandı. Ayrıca ABD\’deki sivil yetkililer ve misyonerler kabilelerin cesaretini kırdı. Klan liderleri ve soylu kadınları hapse attılar.
Klan evlerini yıktılar. Tören eşyalarını yaktılar veya Kanada ve Amerika müzelerine götürdüler.
Yasak 1951\’e kadar sürdü. Fakat neyse ki bu cömertlik gösterileri asla kaybolmadı. Ancak potlatch terimi artık yerlilerin kullanmadığı bir terimdir.
Bu isim altındaki geleneğin neredeyse bir asırdır yasak olmasından bu yana kelimenin kutsallığının kalmadığını söylüyorlar. Yaşlılar geleneksel ku.éex terimini tercih ederler.
Bugün ku.éex ’, sonbaharda balıkçılık sezonunun sonunda olan iki veya üç günlük bir tören haline geldi. Yaklaşık 30 ku.éex ’, güneydoğu Alaska bölgesinde her yıl olmaktadır. Ayrıca, klan üyelerinin aralarında takas ettikleri hediye ve paranın değeri her yıl tahminen 2 milyon ABD Dolarını aşıyor.
YAKINDAN GÖREL?M
Fırsat ortaya çıktığında, aha fazla bilgi edinmek için bölgedeki birçok Yerli kasabadan biri olan Klawock, Alaska\’ya gittim.
Motorlu teknemiz, tepelerin sabah sisinin gizlediği, yeşil dağların yanından geçti. Alaska\’nın ilgi çekici ancak gelişmekte olan turist ve seyahat merkezi Ketchikan\’dan ayrıldı. Tepeli kambur balinalarla dolu uçsuz bucaksız derin mavi sular boyunca gittik. Altın renkli yosun kümelerinden geçtik ve arkamızda adı olmayan vahşi adalar bıraktık.
Altmış dakika sonra, ben ve 15 başka turist Galler Prensi Adası\’nın güneydoğu köşesindeki 900\’den az nüfuslu küçük Tlingit köyüne geldik.
Kıyıda kot pantolon ve kalın yün kazak giymiş yerli bir kadın duruyordu. Gülümsüyordu ve bizi gördüğü için gerçekten mutlu görünüyordu. Sonra bizi Totem Park\’a götürdü.
Alaska\’nın en büyük otantik totem direkleri koleksiyonunu gördük. Şu anda balıkçılık kampı ve konserve merkezi olarak kullanıyorlarmış. Tepeden bir kartal uçtu. Bu bana iyi bir işaret gibi geldi.
Bir totem oyma evine gittik. Burası ahşap bir depoymuş. Tlingit-Haida’nın Eagle ve Raven ailesi parçalarını burada oluşturuyorlar. Ayrıca birçok Kuzeybatı Kıyısı Yerli soyunu temsil eden 3 ila 18 metre yüksekliğinde çarpıcı totemler de buradan çıkıyor. Usta oymacılar bunları yapabilmek için aylarca çalışıyor. Bizi bekleyen geleneksel ku.éex \’ şöleninin küçük, gösteri versiyonuydu.
Bir dizi deniz kuşkonmazı, deniz yosunu pirinci. füme somon ve daha neler neler… Sonucunda tabiki üst üste yığılmış tabaklar. Mayonezli bütün halibut büyük boy bir kutu, limon biberi ve sarımsak, etkileyici bir balık hasadı olduğunu gösterdi. Yöresel böğürtlen ve yaban mersini ile yaptıkları yapışkan yaban meyveli ayakkabıcı tabakları sonunda bizi bekliyordu.
Ev sahiplerimizin deniz kuşkonmazını, deniz yosununu ve meyveleri seçtiğini; sadece bizim için birkaç büyük yerel balığı yakalayıp hazırladığını bilmek beni çok etkiledi.
Bu, toplulukları hakkında daha fazla bilgi edinmemiz için gerçek bir minnettarlık gösterme yoluydu.
Son Söz Bir Yerliden
Oranın yerlisi olan Worl şöyle açıkladı: “Totem oymaları, şarkılar, yemek, toplantılar, bağışlama ruhu… Her gün zamanın geçmesine dayanan ve gelişen bir kutlama kültürünü temsil eder. Toplumumuza karşı cömert olmayı hepimizin öğrenmesi başlı başına bir armağan olacaktır.”
Umarız yazımızdan keyif almışsınızdır.
Sitemizde bisiklet, kamp alanları, seyahat, seyahat haberleri ve birçok içerik yayınlıyoruz. Sitemize kayıt olarak yazılarımızdan anında haberdar olabilirsiniz.
Diğer serilerimiz: Gezdim Gördüm, Seyahat Haberleri, Kamp, Yöre Yöre Lezzetler.