Altın Gün, bugün Sanatik’in merceğinde yer alıyor. Kimlerden oluşur, hangi kafadadır, nelerden etkilenmektedir, ne yapmaktadır, nasıl yapmıştır… Bütün bu soruların cevabını merak ettik ve hem kendimiz hem de sizler için Sanatik’te derledik.
ALTIN GÜN
Altın Gün, Hollanda’nın Amsterdam şehrinde kurulan bir Anadolu rock ve Türk saykodelik folk grubudur. Grup, basçı Jasper Verhulst tarafından kuruldu. İlk albümleri, Bongo Joe Records tarafından 2018’de piyasaya sürüldü. 2019’da ise Gece’yi piyasaya sürdüler ve Grammy Ödülü’ne aday gösterildiler. Ayrıca 60’lar ve 70’ler Türkçe şarkıları çalan grup All Music tarafından 2019’un En İyileri listesine de yer aldı. Tarzları “saykodelik” ile “funk ritimleri, wah-wah gitar ve analog organların kirli bir karışımı” olarak tanımlanmıştır. Grubun ilk Amerikan turu ise 2019’un ortalarında başladı. Diskografisine buradan ulaşabilirsiniz.
Altın Gün Nasıl Kuruldu ?
Altın Gün’ün nasıl oluştuğunu grubun vokallerinden biri olan Merve Daşdemir bir röportajda şöyle anlatıyor:
“Grubun Bas gitaristi Jasper Verhulst, bu müzikleri canlı çalmak istediğine dair bir afiş yayımladı sosyal medyada. Ben de ortak bir ses mühendisi arkadaşımızın aracılığıyla etiketlenip gördüm ve çok şaşırdım. Hollandalı birinin benim kültürümden bu güzel müzikleri yapmak istediğini görünce çok heyecanlandım, çok güzel bir girişim olduğunu düşündüm. Ben de müzikle uğraşıyor ve başka projeler arıyordum, benim için tam biçilmiş kaftan olduğunu düşündüm. Daha sonra prova odasında ilk buluşan 6 kişi Altın Gün’ü kurmuş oldu. Sihirli bir enerji yakalandı ama bence hiç birimiz de beklemiyorduk bunu. Zaten aklımızda hiç albüm, turne yapmak yoktu. Ama daha ilk konserde acayip bir atmosfer oluştu, o zaman hissettik bunun daha farklı yere gidebileceğini…”
FİKİR BABASI JASPER İLE BİR RÖPORTAJ
Eğer Altın Gün’ün şarkılarını dinlediyseniz ve kulaklarınız da Bass’a duyarlıysa usta bir bass gitarist müzik yaparken eğlenip müziğe kendinden bir şey kattığında ortaya neyin çıktığını artık biliyorsunuz demektir. Grubun biraz tarzına, biraz pandemi sürecindeki psikolojisine, biraz da geçmişine değinen bu röportajı sizler için çevirdik. Keyifli okumalar:
Altın Gün – Virtual Session (13 Şubat 2021)
MADDIE: Merhaba, ben Maddie. The Current’in sanal oturumlarından birinde yine sizlerleyiz, hoş geldiniz. Bugün Türk saykodelik folk grubu Altın Gün’den Jasper ile oturuyoruz. Jasper, bugün bizimle birlikte olduğun için çok teşekkür ederiz.
JASPER: Ağırladığınız için ben teşekkür ederim.
MADDIE: Evet, şu anda neredesin?
JASPER: Amsterdam’dayım.
MADDIE: Amsterdam nasıl? Nelerle meşgulsün?
JASPER: Yeni bir plak yaptık. Geçen sene yeni bir albüm yaptık. Şimdiden bazı yeni müzikler üzerinde çalışıyorum. Evet, fazlaca evdeydik. Müzik dinledik, yeni fikirler üretmeye çalıştık. Pek turlamadık. Geçen yıl, bu yıla göre oldukça fazla konserimiz vardı. :))
MADDIE: Evet, geçen yıl hakkında ilginç olduğunu düşündüğüm bir şey, bu konuşmayı yapmanın, aramızda okyanus varken şu anda benimle aynı şehirdeymiş gibi aynı formatta olması. Sırf her şey sanal olduğu için.
Geçen yıl bu tür koşullar nedeniyle yeni insanlarla tanıştınız veya çalıştınız mı?
JASPER: Hayır, pek değil. Henüz değil. Ama bazı işbirlikleri üzerinde çalışıyoruz. Evet, kolayca müzik de yapabilirsiniz, çevrimiçi, biliyor musunuz? Kesinlikle araştırıyoruz. Bu yeni dönem kesinlikle yeni fikirler düşünme ve birlikte çalışmanın yollarını arama dönemi.
MADDIE: Önümüzdeki ay şubat sonunda çıkan bir albümünüz var, o albümün kayıt süreci geçmişinize göre nasıldı?
JASPER: Normalde bir prova alanında bir araya geliyoruz ve bu geleneksel Türk şarkılarını çalmaya başlıyoruz, onları kendimiz yapmaya çalışıyoruz.
Ama bu sefer, salgının ilk üç ayında, tamamen evlerdeydik. Birbirimizi görmedik. Sadece yaptıklarımızı ve fikirlerimizi birbirimize gönderdik. Bir Dropbox klasörümüz vardı. Oraya sadece fikirler koyduk. Sonra hepimiz bunlara katkıda bulunmaya çalıştık. Bu demoların ve fikirlerin çoğu albümle sonuç buldu.
Birlikte birkaç şarkı kaydettik, ancak ilk iki albümdeki kadar değil. Birlikte müzik yapmanın gerçekten canlandırıcı bir yolu olduğunu düşünüyorum. Ve bu çalışma şekli nedeniyle, kesinlikle ilk iki albümden daha farklı geliyor. Fakat sanırım bu iyi bir şey olabilir.
MADDIE: Altın Gün’ün müziğinde sevdiğim şeylerden biri de çok işbirlikçi hissettiren bu çizgilere yerleşmeniz. Siz uzaktan çalışırken albümün hala bu tür oluklara girmeyi sevdiğini hissediyor musunuz? Yoksa biraz daha mı farkı, herkes kendi işleri üzerinde çalışıyor ve sonra sonunda mı bir araya geliyor?
JASPER: Evet, yeni albümde de kaydettiğimiz birkaç şarkı var, neredeyse canlı. Daha çok geleneksel bir yaklaşım gibiler. Sanırım bu gruplar hala oradalar ama aynı zamanda elektronik groove’larla neler yapabileceğinizi görmek ve onları nasıl kendi başınıza yapabileceğinizi görmek ilginç. Fakat yine de organik oluyorlar. Sanırım bu geleneksel Türk şarkılarıyla ilginç bir kombinasyon. Onları ilk iki albümden daha fazla haşhaş yaptık. Ve bence pop müziği ciddiye almak çok ilginç. Bir şekilde bir halk şarkısına daha ilgili olmak gerçekten canlandırıcı olabilir.
Aynı zamanda bu bir tür deney. Elbette müziği daha cana yakın, daha popüler hale getirerek daha fazla plak veya başka bir şey satmak istemiyoruz. Sadece pop müziği seviyoruz. Bilmiyorum, açıklaması zor. Elimizdekiyle ve yapılabilir olanla gittik ve ortaya çıkan da buydu.
MADDIE: Evet, yani bundan biraz bahsettiniz, ama Altın Gün pek çok geleneksel Türk halk şarkısıyla çalışıyor ve bu müzik türünde 70’lerde halk şarkılarını da yeniden tasarlayan pek çok Türk grubu var gibi geliyor . Bu müzik türüyle nasıl tanıştınız ve onun içinde çalışmaya başlamak istediğinize nasıl karar verdiniz ?
JASPER: Evet, Türk olmayan biri olarak bu müziklerle büyümedim. Anadolu folk rock’ı Selda Bağcan’ın 10 yıl önce British Finders Keepers etiketiyle yeniden yayımladığı albümünde bu türde ilk duyduğum müzikti. Bunu bir plak dükkanında gördüm ve kapak ilginç görünüyordu.
Bu yüzden satın aldım ve gerçekten beğendim. Sonra önceki grubumla İstanbul’a gittim ve oradan daha fazla plak aldım. Bu şarkıları toplamaya başladım. Ve bir süre sonra düşündüm ki,
Ne yazık ki pek çok grubun bu şarkıları canlı çalıyor gibi görünmemesi ve artık en azından o Türk şarkılar için ilginç halk gruplarının pek fazla olmaması utanç verici. Ama ben Türk değilim, bu yüzden bunu ancak şarkıları anlayan ve harfleri söyleyebilen doğru insanları bulursam yapabileceğimi düşündüm.
Bu fikri gerçekten beğenen ve grup için mükemmel olan Merve ve Erdinç’i bulduğum için çok şanslıydım. Ama böyle bir çıkış yapacağını hiç beklemiyorduk. Sadece plak toplama ve o nadir Türk halk rock’ını arama tutkumdan kaynaklanıyordu. Ama evet, şimdi onunla dünyayı dolaşmak çok güzel. Tam şimdi sayılmaz tabi ama biz yapıyoruz.
MADDIE: Evet. Yeniden hayal etmek için yeni Türk türküleri bulma süreciniz nasıl gidiyor? Grubun diğer üyelerinin arka ceplerinde büyüttükleri bir kısmı zaten var mı? Yoksa birlikte çalışacak yeni halk şarkıları bulmak için daha çok kasa mı kazıyorsunuz? Bu neye benziyor?
JASPER: Evet, ikisi de, evet. Öyle ama her zaman ya ben ya da materyali bulan iki Türk üyeden biri. Sanırım bir bakıma mantıklı. Diğerleri Türk müziğini çok fazla dinlemiyorlar ama yine de çok seviyorlar. Ama daha fazlasını kazıyamıyorlar ya da onunla büyümediler.
Örneğin bu albüm için, grupta kadın şarkıcı olan Merve, yapmak istediği birkaç şarkı kararını zaten vermişti. Ve evet, Erdinç’in de bazı fikirleri vardı. Benim de bazı fikirlerim vardı, yani sadece üçümüzüz. Bazen bir şey öneririm ama sonra onlar, hayır, düğün şarkısı ya da başka bir şey gibi bu gerçekten kötü bir şey diyebiliyorlar. Her neyse, şarkı sözlerini anlamıyorum. Üzerinde çalışmaya başlamadan önce her zaman onaylamalarına ihtiyacım var. Ya da bazen sadece şarkıdan hoşlanmazlar, bilirsiniz, farklı çağrışımları vardır. Çünkü bu müzikle büyüdüler ve benim için çoğunlukla önemli olan melodi. Bilmiyorum, bu bana çekici geliyor ya da değil, ama bu şekilde. Ayrıca kelimelerin sesi de önemli, Türkçe bilmesem de, bazılarının hoş bir ritmi var, bilirsiniz, belli bir akışı olması gerek. Müzik evrensel bir dildir, bilirsiniz, sözler değildir, ama geri kalanı öyledir.
MADDIE: Kesinlikle, evet, Türk olmayan bir dinleyicinin müziğinize yaklaşması gerçekten ilginç. Şarkılarınızı ilk birkaç kez duyduğumda halk müziğinin, Türk halk müziğinin türevleri olduğuna dair bir fikrim olduğunu sanmıyorum. Çünkü bana yabancı bir şeydi. Bu şarkılarla büyümemiş ve belki de onlara aşina olmayan insanlar için, orijinal halk şarkısının ne kadarını yeniden tasarlamanızda saklıyormuş gibi hissediyorsunuz? Sadece melodi mi ritimler mi yoksa ne ekliyorsunuz?
JASPER: Bir bakıma bağlıdır. Her şarkıda farklıdır. Bazen sadece şarkı sözleri, neredeyse bazen melodiyi çok değiştirdiğimiz gibi. Ayrıca kullandığımız bazı şarkılar da var, tema gibi, saz gibi ve saz da kullandığımız Türkçe yaylı çalgı. Bunu, sözleri ve vokal melodisini kullanıyoruz.
Ama şarkıların çoğu çok eskidir ve sadece saz üzerine ve vokal ile yazılmıştır. Ve bazen orijinal versiyonu bile yoktur, tıpkı yüzlerce yıllık gibi. Yani tüm bu farklı yorumlar ve versiyonlar var. Ama iyi hissettirdiği sürece bilmiyorum. Bazen zaten var olan bir sürüme daha yakınız. Ve bize oynamak doğru geldiği sürece tamamen farklı bir şey de olabiliyor.
MADDIE: Evet, bunu söylediğinizi duymak ilginç, çünkü halk müziğinin tüm tarihinin şarkıların defalarca yeniden tasarlanması olduğunu hissediyorum.
Sanki şu anda, en azından Amerikan müziğinde, bu eski şarkıların yeniden tasavvuru kadar değil. Bu yüzden sizlerin bunu yaptığını ve bahsettiğiniz saz gibi Türk enstrümanı gibi şeyleri birleştirmenin yollarını bulduğunuzu görmek gerçekten harika. Gerçekten harika şeyler. XOXO mag ile bir röportaj okumuştum ama siz gerçekten canlı şovlarınız sayesinde ilgi ve başarı elde edebilen bir grup olduğunuzu hissettirdiniz. Geçtiğimiz yıl içinde bunun değiştiğini nasıl hissediyorsunuz?
JASPER: Sanırım bunu değiştirmek zorunda kaldık. Çok fazla canlı şov yoktu. Bilmiyorum. İnsanların nasıl olacağını gerçekten bilmiyorum, insanlar bu albümü beğenip beğenmeyecekler ya da çok sayıda insan olacak, hayır, daha psikolojik rock yaklaşımını seviyorum ve bu çok pop ya da çok elektronik benim için ya da her neyse.
Ama evet, bu doğru. Canlı bir grup olarak, sadece canlı çalan bir proje olarak başladık. Bu grubu kurduğumuzda, hiçbir zaman bir albüm yapmayı, kayıt yapmayı ya da her neyse, sadece bu müziği canlı çalmayı düşünmemiştik. İlk albümde kendimizi bir prova alanında kaydettik ve bundan bir şey beklemiyorduk.
Bundan sonra biraz yükseldi ve çok büyük değil, ama olmasını beklediğimizden çok daha büyük bir hale geldi. Bunun nasıl olduğundan emin değilim, müzisyenler ve sanatçılar için ilginç zamanlar. Bence pek çok insan kendini yeniden icat ediyor. Fakat yine de emin değilim.
MADDIE: Canlı şovlar sonunda geri döndüğünde özellikle yapmaktan heyecan duyduğunuz herhangi bir unsur var mı?
JASPER: Evet, kesinlikle. Bence ilk iki albümdeki şarkılarla, özellikle de bu yeni albümün daha keyifli şarkılarıyla çok güzel bir kombinasyon olacak. Canlı bir şeyler yapmak için çok heyecanlıyım.
Çünkü sizin tarafınızdan birçok sanat eserimizden daha az çalışılmış gibi görünebilirler, ancak çok yoğun da olabilirler. Bir bakıma daha fazla alan var. İlginçtir ki daha ince şeyler de var biliyor musun? Sonuç olarak canlı şovların bu yeni şarkılarla gerçekten gelişeceğini düşünüyorum.
MADDIE: Kesinlikle. Oturup zaman ayırdığınız için tekrar çok teşekkür ederim. Altın Gün, bizim için birkaç canlı parça çalacak. Jasper, o şarkıları bize tanıtmak ister misin?
JASPER: Evet, öncelikle “Kolbastı”, “Yüce Dağ Başında” ve “Ordunun Dereleri”.
(Stüdyoda çalınır)
MADDIE: Bu sadece Altın Gün ile birkaç canlı parçaydı. Bugün bizimle sohbet ettiği için Jasper’a çok teşekkür ederim.
JASPER: Ben teşekkür ederim.
MADDIE: Evet, The Current’deki bu sanal oturumda bize katıldıkları için tüm Altın Gün’e teşekkür ederim. Mühendisimiz Peter Ecklun’a, yapımcılarımız Derrick Stevens’a ,Jesse Wiza’ya ve bunu mümkün kılan Minnesota Halk Radyosu üyelerine teşekkür ederiz.
FÜZYON GRUBU VE BİRLİKTELİK – BEN RIDER
Altın Gün bildiğiniz gibi farklı kültürden müzisyenlerin bir araya gelerek Anadolu Rock ve Türk Halk Müziği’ni geçmişten geri çağırmasıyla ünlü bir grup. Ben Rider’ın da nerelerden geldiğini biraz anlattığı BBC röportajında grup üyelerimizin bu konuya nasıl değindiğine bakalım:
…
Merve Daşdemir: “Tam bir füzyon. Ben Türküm, Erdinç Türk, Ben Rider İngiliz; Jasper, Daniel ve Gino Hollandalı. Herkesin farklı bir müzikal geçmişi var. Altın Gün’ü de Altın Gün yapan bu farklılıklar diye düşünüyorum.”
Ben Rider: “Evet, bu müzik Türkiye kökenli. Ancak bence bizim örneğimizde önemli olan müziğin hem Türk, hem de Avrupalılar tarafından yapılıyor olması. Üyelerin farklı ülkelerden olması, grubun batılı ve doğulu füzyonunu oluşturuyor. Jasper ve ben, babalarımızın albümleri ile büyüdük. Pink Floyd ve Beatles gibi gruplarla. Grubu kurduğumuzda ben bu müziğe yabancıydım. Aslında bu yüzden çalıştığını düşünüyorum. Gerçekten bu iki kültürün evliliği gibiydi. Bunun için özel çaba harcamadık. Hatta iki de değil üç-dört kültür aslında. Bir anda oldu. Çok doğal gelişti. Sanırım insanlar bunu hissediyor. Bizim kulağımıza iyi gelen müziği yapmaya çalıştık ve bu tuttu.
İsviçre’de bir konser veriyorduk ve genç Türklerin yanında daha ileri yaşlarda Türkler de vardı konserde. Adeta ağlayacak gibiydiler.
…
Çok sayıda büyük festivalde çaldık ama eğer bir tane seçmem gerekirse bir numaraya Glastonbury’i koyarım. Çünkü ailem İngiliz. Glastonbury’i televizyondan izlerdim. Babam hikayelerini anlatırdı. Glastonbury’de çalmayı çok isterdim ama bir gün Coachella’da çalmak da çok iyi olurdu.”
Merve Daşdemir: “İlk başlarda Avrupa’da verdiğimiz konserlerde genel olarak Türk katılımı üç – beş falandı. Şu an %20’lere %30’lara çıktı. Ya biz o mekanda çalmasak, o mekan onların hiç gelmeyeceği bir yer. Ben biliyorum ki onlar oraya asla daha önce gitmediler. Çünkü ilgilerini çeken bir şey yoktu. Aynı odada çok farklı geçmişlerden insanların, çünkü orada Almanlar da var işte çok büyük bir karma, o birlikteliği yaratmak çok güzel bir şey. Normalde aynı odada bulunmayacak insanları bir araya getirmek… Benim için herhalde en ödül gibi hissettiren şey, o birliktelik.”
…
NEYİN PEŞİNDELER ?
“Neyin peşindeler?” gibi bir başlık açmamın sebebi uzun süredir hiçbir şeye güvenimizin olmaması, her yapılanın altında fesat bir sebep aramamızdır. BBC’de bile sormuşlar Merve Daşdemir’e. Sanki her şey politik birer projeymiş ve bizi manipüle ediyormuş endişesi altında bakıyoruz bütün eserlere. Bence bu, bakışımızı daraltan bir durum.
Altın Gün özelinde bu başlığı irdeleyecek olursak, böylesine kültür füzyonu bir grup tabiki de ister istemez “ortak” kelimesini bilinçaltımızdan çağıracaktır. Amaçları bu olmasa bile sonuçlarında mutlaka olur. Çünkü farklı kültürler, farklı hikayeler, hatta farklı müzik kulakları birlikte iş yapmaya çalıştığında; hepsi kendine has izleri beraberinde getirirken kulağa ve ruha hitap edebilmek için aynı tınlayabildikleri frekansları bulmaları gerekir. Dolayısıyla bu da ortak noktalar oluşturacaktır. Bilinçaltımızdan çağırılan “ortak” olgusu da beraberinde barış, mutluluk, huzur, eğlence, birliktelik vb. şeklinde dallanarak çoğalan çağrışımlar getirecektir.
Gelin bir de Merve Daşdemir’in bu soruyu nasıl cevapladığına bakalım:
“Biz sadece müzikle özdeşleşiyoruz açıkçası. Senin protest şarkılardan bahsettiğini biliyorum ama biz öyle bir şey yapmıyoruz. Biz gerçekten halk müziğini alıp onu elektriklendiriyoruz. Hepimiz bireysel olarak politik konularda çok fikir sahibiyiz fakat bunun yaptığımız müzikle bir ilgisi ya da mesaj kaygımız yok. Bizim gerçekten tek yaratmak istediğimiz algı; her şey pozitif olsun, insanlar dans etsin, mutlu olsun, bu müziği öğrensinler, kültür yayılsın… Böyle güzel bir değiş tokuş olsun arada. Politik bir kaygı gütmüyoruz. Altın Gün kesinlikle o yüzden oluşmuş bir grup değil.
Ben bu geri dönüşün sadece Türk müziğiyle sınırlı olduğunu düşünmüyorum. Afrika’dan da birçok müzik ya da Brezilya, Tayland saykodelik… Artık internetin var olmasıyla birlikte insanların ulaşabileceği müziklerin sınırları çok genişledi. Dolayısıyla müziği seviyorsan artık istediğin kadar derine inebilirsin. Dolayısıyla bu sadece 70’ler Anadolu Rock’ın yaptığı bir geri dönüş değil. Bence dünyanın birçok yerinden sentezler geri dönüş yaptı. Yani özellikle Türk Müziği geri dönüşü olduğunu düşünmüyorum.”
GENEL OLARAK MERAK EDİLENLER
Bu bölümümüzde Merve Daşdemir’le yapılmış çeşitli röportajlardan derlenmiş soru ve cevaplar bulunmakta.
62. Grammy Ödülleri’nde En İyi Dünya Müziği dalında aday gösterildiniz, bu süreç nasıl oluştu ? Nasıl bir duyguydu ?
“Amerika’da Ato Records isimli müzik şirketiyle anlaştık, Amerika marketine o şekilde girmiş olduk. Daha sonra akademiden kişiler ulaştı bize, tebrikler için. Biz daha aday olduğumuzu bilmiyorduk. Çok da bir şey düşünmedik, aday gösterileceğimiz aklımıza gelmedi. Sonra Grammy ödüllerine aday gösterildik. Tabii ki gurur okşayıcı. Çünkü çok prestijli olarak anılan bir kurum. Onların bu müzikal mirası tanıması çok hoş. Benim için Âşık Veysel, Neşet Ertaş aday gösterildi. O beni mutlu eden bir şey. Onun dışında bizim için önemli olan şey dinleyicimizle ilişkimiz, konser veriyor olabilmemiz.”
Yaptığınız müziği biraz açıklar mısın bize? Ve çoğu insanın söylediklerinizi anlamasa bile sizi bu denli dinlemesinin nedeni ne?
“Biz klasik halk türkülerini alıp yeniden yorumluyoruz. Barış Manço, Cem Karaca, Erkin Koray ve Selda Bağcan’ın akımından etkilendik. Kimi insanlar ana akım müzikten sıkıldı. İnternetin de etkisiyle insanlar çok daha farklı ülkelerden farklı müzikleri keşfetme imkanı buldu. Ve bizim çaldığımız tarzda müzik yapan çok fazla grup yok. Dolayısıyla bu da etkiledi. Biz canlı bir grubuz, o atmosfer insanların enerji patlamasına, türkülerin ağızdan ağıza yayılmasına sebep oldu. Farklı geçmişlerden gelen insanların bir araya gelmesiyle, o samimiyetin de yansımasıyla dinleyicilere böyle doğal bir süreç gelişti. Biz bu müziği çalarken çok eğleniyoruz. Sanırım insanlar da onu fark ediyor ve seviyor.”
Pandemi döneminde grup olarak müziğiniz ya da müzikal bakış açınız nereye evrildi ?
“Aslında bilinçli bir tercihimiz yoktu. Farklı bir şekilde çalışarak her şeyi dijital ortam üzerinden sürdürmek zorunda kaldık, sound’umuz da bundan biraz etkilendi. Bir de Belçikalı bir yapım ekibiyle çalıştık, onlar da biraz elektronik kafalardaydı… Onların da yaptığı miksin de albümün sound’unda etkisi var haliyle. Çok bilinçli bir şekilde ortaya çıkan bir sonuç değil yani. “Hadi biz tamamen 80’ler sound’una geçelim,” diye bir şey demedik. Aslında Yol‘un yeniyle eskinin kesişim noktasında bir albüm olduğunu söyleyebilirim. Yani püristler için de birkaç tane şarkı var: “Sevda Olmasaydı”, “Hey Nari”, “Maçka Yolları” gibi. Çünkü bazı saykodelik ve Anadolu Pop püristleri “Çok synth’e kaydınız!” diyebiliyor bazen. Ama dediğim gibi, bu albüm iki dünyanın birleşimi bence.”
Albüm hazırlıkları ne kadar sürdü, ne kadar sürede kayıtları gerçekleştirdiniz ?
“Biz Mart’ta başladık albüme, tam pandeminin çıktığı döneme denk geliyor… Hemen evlere kapandık zaten,“Ooo müzik yapacağız!” diyerek. Heyecanlıydık, 2020 Mart’ında başladık ve Temmuz’a kadar hiç bir araya gelemedik. Üç ay gibi bir sürede demolamayı bitirdik, Temmuz’da da iki hafta boyunca birlikte kayıtları gerçekleştirdik. Herkes bir araya gelmek zorunda değildi, ben gidiyordum bir diğeri geliyordu. Zaten o yüzden daha farklı bir albüm oldu ya… Burada (Hollanda’da) çok fazla kişi limiti var. Mesela şu an benim evime gelebilen kişi sayısı günlük sadece bir kişi. Temmuz’da da böyleydi. Örneğin dört kişiden fazla kişi bir araya gelemiyordu. O yüzden gruptaki herkes birlikte olamadı ama canlı kaydettiğimiz şarkılar da var albümde. Pandemiden dolayı daha fazla prodüksiyona döndü iş. Ağustos’ta da en son mastering işlemiyle albümü tamamladık. Çıkış tarihi bizim elimizde olan bir şey değil zaten, bitirince biz hemen yayınlamak istiyoruz ama tabii yapım şirketleri öyle demiyor! (Gülüyor)”
Hollanda’da durumlar nasıl? Müzisyenlere ve sanatçılara destek veriliyor mu?
“Yalnız yaşayan müzisyenlere devletin verdiği bir destek var. Onlar devletten destek alabiliyor. Ancak partneriyle birlikte yaşayanlar bu destekten yararlanamıyor. Asıl destek nasıl var biliyor musun? Bakanlıktan yeni bir bütçe çıktı, destek adı altında etkinlik ve festivaller için… Örneğin 2021’in Temmuz ayında Dutch Festival yapılacak diyelim. “Sen planlamalarına başla,” deniyor, son dakika etkinlik iptal olursa prodüksiyon masraflarının yüzde 70’ini devlet karşılıyor. Ancak sanatçılar buna dahil değil. Biz grup olarak günümüzü komple o festivale veriyoruz, iptal olunca da festival ve prodüksiyon kendi masraflarını alıyor. Grup ve sanatçılar hiçbir şey alamıyor. Şu an bunun münazaraları gerçekleşiyor. Çok enteresan durumlar yani. Sen bir festival düzenliyorsun ama gruplar ya da sanatçılar olmadan festival olabilir misin? Sanki biz çok lüks pozisyondaymışız da hobimizi mesleğe çevirip rahatça yaşayabiliyormuşuz gibi bir algı var. O yüzden stresli günler yaşıyoruz.”
Birçok grup üretimlerini dahi durdurmuşken gerek Türkiye’de gerekse dünya genelinde Altın Gün’e duyulan ilgiyi nasıl ayakta tutabildiniz?
“Ben de bilmiyorum ya! Bu zamana kadar üç tekli yayınladık yeni albümden. Türkiye’yi çok bilmiyorum açıkçası, Türkiye’de çok büyük ve tanınan bir grup olduğumuzu düşünmüyorum. Biz yurt dışında daha çok tanınıyoruz bence. Mesela özellikle Amerika’daki ilgi şu anda uçuyor gidiyor. Avrupa da aynı şekilde. Ben çok şaşkınım, yani ilgiyi korumayı bırak, istatistiki anlamda da sayılar inanılmaz katlandı pozitif açıdan. Konser veremememize ve dinleyicilerimizle iletişim kuramamamıza rağmen çok güzel şeyler oluyor. “Ne oluyor?” diyoruz çünkü hiçbir zaman bu kadar büyük olacağımızı düşünmedik. O yüzden bu tepkiler çok mutlu edici ama bazen de gerçek değilmiş gibi hissediyorsun, rüyada gibi. Bunu nasıl koruduk bilmiyorum ama sanırım biz daha çok canlı müzik grubu olduğumuz için kitlemizi gerçekten küçük konserler vererek bir araya getirdik ve koruduk. İnsanlar samimiyetimizi hissettiği için çok güzel bir kitlemiz var, onları çok seviyoruz sağ olsunlar, dinleyicilerimiz bizi yüceltiyorlar.”
Netflix Türkiye’nin yeni dizisi ’50m2’nin soundtrack’inde de yer alarak Türkiye’de kendinizi yeniden hatırlattınız. Pandemi öncesinde konserleriniz de kapalı gişeydi zaten. Sizce Türkiye’de neden bu kadar sevildiniz?
“Goca Dünya’nın dizide kullanılması bizim için büyük bir sürpriz oldu. Bilmiyorduk çünkü dizide kullanıldığını. Avrupa’daki telif sistemiyle Türkiye’deki telif sistemi çok farklı birbirinden. Normalde şarkının master’ı bize ait. Bizim aranjemiz, bizim yorumumuz. Ancak bu soundtrack sistemini direkt yazar ve besteci üzerinden de yürütebiliyorlar, öyle olmuş herhalde. Mesela Hollanda’da istediğin her şarkıyı yorumlayabilirsin. Türkiye’de ayrıca lisans ücreti de isteniyor. Bir de iletişim faktörü var; bizim menajerimiz de Hollanda’da olduğu için iletişim biraz sıkıntı oldu… Sonunda hallettik, tabii yine de hoş oldu bence.
Türkiye’deki ilgiye gelince; İstanbul’da birkaç tane konser verdik. Bir Türkiye turnesi yapmadık açıkçası. Bursa’ya, Antalya’ya ve Ankara’ya da gittik. Haliyle Türkiye’deki büyük dediğimiz grupların yanlarından bile geçemeyiz. Üç konserimizin kapalı gişe olması da çok büyük bir grup olduğumuz anlamına gelmiyor bence. Ama küçük ve sağlam bir kitlemiz olduğunu biliyoruz, bu da çok güzel.”
‘Yol’un en büyük ilham kaynağı neydi ? Albümün adı nereden çıktı ?
“Çok değişik bir “Yol” oldu bu. Hiçbirimizin beklemediği bir yolu niteliyor. Pandemiyle birlikte farklı bir yol izlemek zorunda kaldığımız için böyle bir isim koyduk. Hem söylemesi kolay… Biz daha çok yurt dışındayız biliyorsun, bu isim telaffuz konusunda da sorun yaratmıyor. Bu yüzden biz albümlerin ismini biraz daha kolay söylenebilir kelimelerden seçmeyi tercih ediyoruz: On, Gece, Yol gibi herkes için kolay söylenebilecek isimler. “Bir Dalda İki Kiraz” gibi albüm ismi olduğunu bir düşünsene! (Gülüyor)”
Şarkı seçimlerinde neye dikkat ettiniz, 80’ler sound’una uyarlamakta zorlandığınız bir şarkı oldu mu ?
“Şarkıları illa 80‘lere uyarlayalım diye takılmadık. Doğal bir süreç şeklinde gelişti. Ben zaten bu albüme başlarken ne yapmak istediğimi çok iyi biliyordum. Mesela “Yüce Dağ Başında”, Adile Naşit’in çocukluğumda izlediğim ve hafızama kazınan “Ah Nerede (1975)” filmindeki balkon sahnesinden geliyor. Ben hep ona ‘tribute’ bir şey yapmak istiyordum. Derken Jasper bir groove hazırladı. Ben de disko akorlarını yerleştirdim, hızlıca şekillendirdik. Bunun dışında Jasper’da ‘omnichord’ diye bir synthesizer var, onu ödünç aldım ki normalde klavye çalıyorum ve omnichord çok daha farklı bir yaklaşım sunuyor müzik yapmak için. Sesi çok hoşuma gidiyor, genelde severim öyle tekinsiz sesleri. Omnichord ile birkaç fikri taslak haline getirdim. “Intro”, “Bahçada Yeşil Çınar”, “Arda Boyları”, “Kara Toprak” gibi şarkılar hep omnichord’la başladı. Yani illa bir sound’a uyarlayalım diye başlamadık. Elimizdekilerle, evde kimin elinde ne varsa yeni bir şeyler yarattık.”
Albüm kapaklarınızda illüstrasyon kullanmayı çok seviyorsunuz ve ‘Yol’da da dönemin ruhunu yansıtan hoş bir illüstrasyon kullanmışsınız…
“Biz kendimizi kullanmayı çok sevmiyoruz. Burada illüstratör tanıdıklarımız var, onlara danışıyoruz. Bizim aslında tek derdimiz müzik, gerisi de çok önemli değil açıkçası. O yüzden bu işi bilen illüstratörleri tercih ediyoruz. Son albümde de bir gazete için illüstrasyonlar yapan bir arkadaşla çalıştık. Bu tarz bir yaklaşım bize daha çekici geliyor.”
Yeni albüm geliyor: Yol. Dinleyicileri bu albümde neler bekliyor?
“Farklı şeyler var tabii ki çünkü bu albümü pandemi döneminde kaydettik. Bir araya gelemiyorduk, çünkü yasaklar vardı. Her şeyi evde bireysel olarak yapmak zorunda kaldık. Açıkçası benim başlarda hoşuma gitti bu dönem. Biz çok fazla yoldaydık ve oturup müzik yapacak vakti bulamıyorduk. “Omnichord” adında bir enstrüman ödünç almıştım, bununla birkaç fikri hayata geçirdim. Normalde ben “Keyboard Piano” çalıyorum ama Omnichord bana yeni fikirler verdi. Böyle rüya gibi, atmosferik sesleri çok severim. O yüzden bunu birkaç şarkıda kullandım. Albümü pandemi döneminde kaydettiğimiz için biraz daha elektronik, daha prodüksiyon ağırlıklı oldu. Ama yine de “Puristler” (Ortodokslar) için şarkılarımız var: Maçka Yolları, Sevda Olmasaydı, Hey Nari… Bunlar yine Anadolu Rockseverleri tatmin edecek şarkılar…”
Geçtiğimiz günlerde Moğollar ve BaBa ZuLa’nın da yaptığı gibi bir direct-to-disc albüm yapmayı düşündünüz mü?
“Düşünüyoruz ve kesinlikle yapacağız!”
Başlıca Kaynaklar:
- Evrensel Web TV – Hasret Gültekin KOZAN
- PLAK mecmuası
- BBC News Türkçe
- Altın Gün – Virtual Session
- Radio LOMAX
- Vikipedi
Diğer serilerimiz: Gezdim Gördüm, Seyahat Haberleri, Kamp, Yöre Yöre Lezzetler.
Sosyal medya hesaplarımızdan görüş ve önerilerinizi iletebilirsiniz.
