Bali Ağa köylüleri ölülerini açık havada, cesetlerin kokmasını engellediği söylenen büyülü, kadim bir ağacın altında çürümeye bırakır. BBC yazarlarından Theodora Sutcliffe aktarıyor.
Bali
Rehberim Ketut Blen, “Kuzenim orada,” dedi. Yırtık bir avuç içini, kafatasını ve kıyafeti gösterdikten sonra şunu ekledi: “Ama ona baktığımda hiçbir şey hissetmiyorum.”
Ölüler ve Bali
Köylüler ölülerini kanolarla açık havada çürümeye bırakırlar. Bu yer Bali’nin Trunyan kentindeki ıssız bir yerdir. Dik ve ormanlık yamaçlarla korunur. Ayrıca ana köyünden kısa bir tekne yolculuğu mesafesindedir. Bir yayla krater gölünün kıyısında yer almaktadır. Lakin çoğu Bali Hindusunun ölülerini yaktığı bu adada, Trunyan benzersizdir.
Blen’in Bali Aga’lıları, genellikle kuzeydoğu Bali’de tipik olarak uzak ve ıssız köylerde yaşayan insanlardır. Trunyan’ın geçmişi en az MS 911’e kadar uzanıyor. Çoğu Balili gibi, Bali Aga da Bali’nin eksantrik Hinduizm markasını takip eder. Ancak her köy kümesinin kendi dini ritüelleri ve inançları da vardır.
Bali’nin en meşhur köyü Tenganan’da evlenebilecek genç kadınları bambu dönme dolaplarla döndürüyorlar. Ardından sihirli kumaşlar dokuyorlar. Trunyan’da ölüleri açık havada çürümeye maruz bırakıyorlar.
Yalnızca Evlenmeden Veya Gölde Boğularak Ölen İnsanları Gömüyorlar
Blen, Trunyan’da aslında iki mezarlık olduğunu ve bunun, hayat yolculuğunu tamamlamış sayılanlar için ayrıldığını açıkladı.
“Buradaki herkes öldüğünde evliydi.” dedi. “Evlenmeden veya gölde boğularak ölen insanları toprağa koyarız.”
Trunyan’da din, çoğu Bali Hinduizminden daha da yoğun animizmdir. 11 pagodası 11 cesedi yansıtan bir tapınağın hakim olduğu köy, tehlikeli bir konuma sahiptir. Çalkantılı bir krater gölünün kıyısındaki aktif bir volkanın altında, ateş ve suyun ikiz doğal tehlikelerinin yattığı yerde bulunur.
Yanardağ, Batur Dağı, yüzyıllardır burada hem ölümü hem de yaşamı şekillendirmiştir. “Burada yanardağ var.” diye açıkladı Blen. Yani insanları yakmak mümkün değil. Volkanla ilgili bir soruna neden olabilir. “
Başlangıçta, şimdi Hindu tanrısı Brahma olarak tanımlanan yanardağı kızdırmaktan korktuğu için ölüler çürümeye bırakıldı. Hinduizm’de 11 sayısı zengin bir öneme sahiptir, bu nedenle mezarlıkta sadece 11 adet kemerli palmiye ve bambu kafes vardır. Hepsi doldurulduktan sonra, köylüler en eski kalıntıları açık bir alana taşır. Fakat bu, taşıyacak kalıntılar varsa gerçekleşir. Çoğu zaman, kemiklerin ortadan kaybolduğunu sanıyordum. Maymunların kurbanları ve tanrılara bırakılan yiyecek adaklarının ziyafeti.
Bali Ağacı
Sihirli Ağaç
Ayrıca yine de yerde tuhaf bir huzur vardı. Garip bir şekilde, ölüm kokusu yoktu. Parlak şemsiyelerle korunan ve en sevdikleri kıyafetleri giymiş cesetler huzur içinde hissediyordu. Kemik mezarındaki kafataslarının bakışları sakin görünüyordu, onların ruhları uçmuştu.
Mezarlığa en son eklenen, ziyaretimden 26 gün önce ölen köy rahibi ya da mangku idi. Blen’in kuzeni aylardır oradaydı. Cesetler sadece hayırlı günlerde mezarlığa ve bitişiğindeki tapınağa getirilebilir. Üzerine ailenin cenaze için para toplaması gerektiğinden, bazı cesetler günler veya haftalar boyunca evde kalır.
Köylüler, sevdiklerinin uzun süre bekledikten sonra çürümesini önlemek için formaldehit kullanırlar.
Trunyan’ın kümelenmesinin bir parçası olan yamaçtaki Puser köyünde de bir açık hava mezarlığı var. Biz tekneyle geçerken çürüyen cisimlerin çöplük kokusu suyun 100 metre uzağında belliydi. Ama Trunyan mezarlığına vardığımızda hiç koku yoktu.
Bir palmiye yaprağı kafesinden, kararmış eti hala kafatasına yapışmış bir adamın boş gözlerine baktım ve yalnızca çok ufak bir çürüme kokusu yakaladım.
Görünüşe göre, eksik kokuda formaldehitten fazlası var. Açık hava mezarlığına antik bir banyana benzeyen, yükselen, karışık, yosunlu bir ağaç hakimdir. Yerliler, ağacın Taru Menyan veya “kokulu ağaç” olarak adlandırıldığını söylerler. “Kokulu ağaç”, çürüyen kokuyu bastırır.
Blen’in arkadaşı Ketut Darmayasa, “Bu ağaç sihirdir” dedi. “Evde vücutlar kokardı. Burada sadece ağaç sayesinde kokmuyorlar. “
Trunyan Mezarlığı
Trunyan Mezarlığı
Göl kenarındaki bu balıkçı köyünü alışılmadık kılan sadece ölüm ritüeli ve sihirli ağaç değil.
Tüm köy hâlâ, üç katmanlı köyün kalbini oluşturan bir dizi açık hava platformu olan balya agungunda ortak kararlar almak için toplanıyor. Hatta yılda bir kez, Ekim ayı civarında, genç erkekler, Brutuk adlı bir ritüel dans yaparlar. Saçaklı muz yaprağı ve kuşaklı rattan kamçılarından oluşan özenli kostümler giyerler. Sebebi tapınağı kutsallaştırmak, böylece köyü ve köylüleri güvende tutmaktır.
Ama Trunyan’ı tanımlayan, tuhaf huzuruyla mezarlıktır. Orası, hepimizin paylaştığı ölümlülüğü ve hepimize gelecek olan ölümü hatırlatanlarla çevrili.
Blen’e sevdiği kuzeninin çürüyen kalıntılarına nasıl bakabileceğini ve üzülmediğini sordum. O ve Darmayasa Bali dilinde bir süre tartıştılar. Darmayasa, “Sadece evinde üzgün,” dedi. “Mezarlıkta hiç keder hissetmiyor.” Neden diye tekrar sordum. Darmayasa, “Çünkü bu bizim kültürümüz.” dedi.
Çünkü her yerde olduğu gibi Trunyan’da da hem ölüm hem de keder kültürel eylemlerdir. Sadece burada daha aşikardır.
Sitemizde her hafta Türkiye’den farklı doğal güzellikler, bisiklet, kamp alanları, seyahat, seyahat haberleri ve birçok içerik yayınlıyoruz. Hatta sitemize kayıt olarak yazılarımızdan anında haberdar olabilirsiniz. Görüş ve önerilerinizi sosyal medya hesaplarımızdan bize bildirebilirsiniz.
