KOLOMBİYA’DA GİZEMLİ BİR GÜZELLİK: PROVIDENCIA

11 Kasım 2020 749 kez okundu Okuma süresi: 9dk, 3sn

Uzak, bozulmamış ve az ziyaret edilen; küçük Kolombiya adasını çevreleyen canlı renklere sahip patchwork, dünyadaki üçüncü en uzun bariyer resif sistemi tarafından üretildi. Bu gizemli güzellik, Shafik Meghji’nin bizlere aktardıklarıyla bir sır olmaktan çıkıyor.

Karayip Denizi’nden yavaş yavaş zümrüt yeşili küçük bir ada oluştu. Soyu tükenmiş volkanik tepeler, yanlarında yoğun ormanlar ve kenarlarında altın renkli kumlarla omurgası boyunca yükseliyordu. 26 koltuklu turboprop uçağım hızla alçaldı ve hava koşullarına dayanıklı bir kilisenin yakınından geçerek sanki uzanıp kuleye dokunabilirmişim gibi hissettim.

Kalbim göğsüme geri kayarken, canlı bir mavi olan “yedi renk denizi” ne baktım ve mest oldum.

Kolombiya’nın En Az Kolombiyalı Bölgesi

Uzak, bozulmamış ve çok az ziyaret edilen Providencia, Kolombiya’nın en az Kolombiyalı bölgesidir. Sadece 17 metrekarelik bir alanı kaplayan adanın çalkantılı bir tarihi ve farklı bir kültürel kimliği vardır. Büyük, Unesco tarafından korunan Seaflower Biyosfer Rezervi’nde bulunan Providencia, yaklaşık 800 km kuzeyde anakara Kolombiya’nın batısında ve hatta diğer Kolombiyalıların çoğunun bilincinden daha uzaktadır. (Egemenlik talep etmeye çalışan Nikaragua’ya daha yakındır, ancak hala batıya doğru 230 km’den daha uzaktadır.)

Providencia’ya ulaşmak, 50 km güneydeki daha büyük, daha turistik kardeş adası San Andrés üzerinden karmaşık ve nispeten pahalı bir yolculuk gerektirir.

Sonuç olarak, ziyaretçi sayıları, Covid-19 krizinden önce bile düşüktü ve genellikle bir seferde 100’den azdı.

Providencia’nın 5.000 sakini, Afrika-Karayipler, İngilizler, Miskito (Orta Amerika’dan yerli bir grup), İspanyol ve Fransız mirasının bir karışımına sahiptir. İngiliz kökenli bir Kreol konuşurlar ve ağırlıklı olarak Katolik olan anakara Kolombiyalıların aksine tipik olarak Baptist veya Rastafaryanlardır.

Adanın tekil karakteri, uçağımın ikinci denemede inişinden kısa bir süre sonra ortaya çıktı. Bir köy binası büyüklüğündeki bir havaalanının dışında, Cordel adındaki taksi şoförüm, yerel halkın kendilerini önce “adalı”, ikinci olarak Kolombiyalılar olarak gördüğünü vurguladı.

“Tanrı çok güvenlidir, çok huzurludur.” Tatlısu Körfezi’nin batı sahil köyüne giderken böyle dedi. “İnsanlar balık tutar, turizmde çalışır, bahçelerinde çalışır. Burada her şeyi yetiştirebilirsiniz; tatlı patates, muz, ekmek meyvesi, manyok, karpuz gibi. “

Yerel olarak Providence veya Old Providence olarak bilinen Providencia için bir fikir edinmenin en iyi yolu sudur. Bu yüzden konukevimi kontrol ettikten sonra Nazario Williams rehberiyle bir tekne gezisine çıktım. Palmiye ağaçları ve ara sıra rom barakasıyla dolu sakin koyları ve neredeyse boş kumsalları geçerken bana adanın tarihini anlattı. “Başlangıçta Hollandalı korsanlar için bir üstü.” diye açıkladı Williams. “1631’de bir grup Püriten yerleşimci Seaflower gemisine ulaştığında, Providencia İngiltere\’nin ilk kolonilerinden biri oldu.”

Yüzeyde, bir adanın bu izole noktası, bir yerleşim yeri için beklenmedik bir seçim gibi görünüyor. Yine de projeyi destekleyen zengin Puritanlar için, Providencia’nın bereketli toprakları, pamuk gibi değerli mahsulleri yetiştirmek için Plymouth, Massachusetts’ten çok daha uygun görünüyordu.

Seaflower’ın “kardeş gemisi” (aynı sınıftan bir gemi) olan Mayflower’da seyahat eden başka bir Püriten yerleşimci grubunun 11 yıl önce karaya çıktığı biliniyor ve bu ünlü yolculuk bu yıl 400. yıl dönümünü kutluyor.

Yedi Renk Denizi

Genellikle basit bir kilisenin etrafına kurulmuş, hamaklı verandalara ve bereketli bahçelere sahip pastel gölgeli evlerin mezralarının önünden geçtik. Arkalarında engebeli yeşil tepeler yükseliyordu, yamaçları portakal, mango, guava, graviola ve pamuk ağaçlarıyla kaplıydı. 1631’de kurulan ve şimdi Eski Şehir olarak anılan New Westminster bölgesinin ötesinde, Santa Isabel vardı. Adanın yedi köyünden en büyüğü olan Santa Isabel, bir avuç belediye binası, mağaza, kafe ve kiliseye ev sahipliği yapıyor.

Daha sonra, kuzeydoğu kıyısındaki tropikal kuru ormanları, mangrovları, mercan kayalıklarını ve deniz çayırı yataklarını koruyan Old Providence McBean Lagünü Ulusal Tabiat Parkı’nın kalbindeki kayalık bir adacık olan Crab Cay’i aradık. Palmiye ağaçlarının arasından geçen kısa, dik bir patika beni doğal olarak oluşmuş kaya yığınlarına götürdü. Parkta bulunan 150 kuş türünden biri olan fırkateyn kuşları tepeden uçarken, o sabah erken saatlerde uçaktan gördüğüm Old Providence Barrier Reef\’e baktım. 255 kilometrekarelik bir alanı kapsayan ve deniz yaşamı ile nabız gibi atan resif sistemi derinlikte büyük ölçüde değişiklik gösterir, bu da suyu birden çok mavi ve yeşile çevirir. Bu lacivert eğik çizgiler, turkuaz girdaplar ve masmavi su birikintileri “yedi renk denizi” lakabını doğurdu.

Cay açıklarında dalış ve şnorkelli yüzme tahmin edilebileceği gibi mükemmel.

25, 26 C civarında su sizi uyuşturacak kadar sıcak olsa da suya dalma anlarında kaplumbağalar, ahtapotlar ve minik mavi sarı balık sürülerinin yanı sıra anemon ormanları, denizyıldızı takımyıldızları ve beyin benzeri mercan kümeleri ortaya çıktı. Öğleden sonra Williams beni Southwest Bay’e bıraktı.

Providencia’nın en güzel plajı ve haftalık gürültülü at yarışı alanı. Bir tabak rondón, hindistancevizi kokulu deniz kabuğu, domuz kuyruğu, balık filetosu, patates kızartması, ekmek meyvesi ve fazlasıyla içten bir tabak rondón için kumun üzerinde açık bir restorana yerleştim.

Kaptan Morgan’ı Ararken

Ertesi sabah, Providencia’nın korsanlık tarihini keşfetmek için Santa Isabel’e giden, adanın ana ulaşım şekli olan bir scooter’ın arkasındaki asansöre bindim. Robert Louis Stevenson’un Hazine Adası’nda adı geçen Providencia’nın en ünlü korsan bağlantısı, korsan çetesi 1660’larda adanın İspanyol hükümdarlarına saldıran Kaptan Morgan’la ilişkilidir.

1670’te Providencia’da bir üs kurdular ve onu Panama’ya cüretkar bir baskın başlatmak için kullandılar.

Efsaneye göre, daha sonra bir köle sahibi olan, şövalye ilan edilen ve Jamaika valiliğine atanan Galli korsan, Santa Catalina’nın küçük adasında bir miktar hazine saklamıştı.

Yerel olarak Ketlina olarak bilinir ve şimdi cılız bir duba köprüsü ile Santa Isabel’e bağlanır. Santa Catalina’nın, görünmeyen yaratıklarla hışırdayan karışık mangrovlarla çevrili güneybatı sahilinde bir patikayı takip ettim. Yolun ortasında, tıknaz bir iguana, süpürge kullanan ev sahibi tarafından takip edilen bir bungalovun oluklu demir çatısına çarptı.

10 dakika sonra, denizin dibinden taranmış gibi görünen paslı eski bir topa ulaştım. Morgan’ın Topu olarak bilinen bu silah, İspanyol askerlerinin bir zamanlar korsanları ve Püritenleri idam ettiği noktayı işaret ediyor.

Santa Catalina’nın güney ucunda, “Me ❤ Ketlina” tabelasının ötesinde, Big Mama Sweet Taste atıştırmalık dükkanı ve Damian Marley\’den dışarı pompalanan boş bir rom barı, limana bakan bir seyir noktasına götüren merdivenlerden oluşan bir keyif cümbüşü vardır. Orada Püritenler tarafından eski bir Hollanda korsan üssünün bulunduğu yere inşa edilen Fort Warwick kalıntılarını buldum. Bu yer sonradan İspanyollar tarafından ele geçirilmişti. Sadece volkanik kayaların zorlu duvarları hayatta kaldı, ancak anımsatıcı bir nokta olmaya devam ediyor. Aşağıda, Fort Beach’te, Morgan’s Cave’in yarı batık girişi var. Efsaneye göre, efsanevi korsanın ganimetlerini sakladığı yer burasıydı.

Koyun uzak ucunda, bir ormana doğru toprak bir yol çıktı. Düşmüş ağaçların üzerine tırmanmak, bu süreçte kireç yeşili kertenkeleleri saçmak harika bir his yaratıyordu.

İzi, soğanlı bir kaya parçasının tehlikeli bir şekilde bir uçurumun kenarına tünemiş olduğu açıklığa ulaşana kadar takip ettim. Dönüm noktası, korsanla olan benzerliği nedeniyle Morgan\’ın Başı olarak bilinir. Üstündeki düzensiz yeşillik tutamları da bana daha çok saçsız bir serseriyi hatırlattı. Daha ileride, Morgan’ın son günkü meslektaşlarından biri olan Pablo Escobar’a ait olduğu söylenen yıkık bir villa vardı.

Püritenlerin ve Korsanların Ötesinde

Providencia sonunda 1680’lerde korsanlar tarafından terk edildi ve 100 yıldan fazla bir süredir boş kaldığı düşünülüyor. Sadece 1789’da, beyaz bir Jamaikalı plantasyon sahibi Afrika’dan küçük, köleleştirilmiş insan grubuyla geldiğinde yeniden işgal edildi (kölelik 1851\’de resmi olarak kaldırıldı). Diğer Avrupalı ve Karayipli yerleşimciler onları Orta Amerika kıyılarından Anglo-Miskito halkıyla birlikte takip etti.

Nikaragua, Providencia üzerinde hak iddia etmeye çalıştı, ancak sonunda 1928 tarihli bir anlaşmayla Kolombiya’nın ada üzerindeki egemenliğini tanıdı (anlaşmazlık zaman zaman alevlenmeye devam etse de). O zamandan beri Providencia, Kolombiya’da ulusal hayatın sınırlarında kaldı. Bogota’daki hükümet tarafından büyük ölçüde görmezden gelinmiştir.

Bugün, cennet gibi görünse de ada zorluklarla karşı karşıyadır. Sağlık ve eğitim hizmetleri sınırlıdır, birçok genç başka bir yerde okumak veya çalışmak için ayrılmıştır ve iklim krizi kıyı erozyonunu körüklemektedir. Ancak iyimser olmak için de sebepler var.

Providencia’nın farklı kültürüne dair farkındalık, adada geçen 2017’de yayınlanan iki film sayesinde artıyor: Yerel Kreol dilinde ilk çekilen Bad Lucky Goat ve oyuncu kadrosunun neredeyse tamamı Providencia sakinlerinden oluşan Keyla. San Andrés’in hasarlı kısımlarını restore etme projesi …

Providencia resif sistemi de devam ediyor ve Covid-19 pandemisinden önce ziyaretçi sayıları yavaş yavaş artıyor olsa da, adanın uzaklığı, Karayipler’in çoğunu felç eden aşırı turizmden kaçmasına sebep oluyordu. Püritenler ve korsanlar gitmiş olabilir, ancak Providencia her zamanki gibi bir umut adası olmaya devam ediyor.